رویدادها
اخبار و رویدادهای اخیرمدیرعامل توسن: کربنکینگ سه بانک را به «بنکو» مهاجرت می‌دهیم
1403/12/19برنامه‌های پیش روی توسن در سال 1404
ماهنامه پیوست - فعالیت شرکت توسعه سامانه‌های نرم‌افزاری نگین یا توسن تقریباً ۲۵ سال پیش مدل ارائه خدمات نرم‌افزاری را تغییر داد و بانک‌ها می‌توانستند راحت‌تر بین محصولات و نرم‌افزارهای ایرانی انتخاب کنند. هرچند به دست آوردن بازار در شبکه بانکی کار چندان ساده‌ای نبود. همان‌طور که تاسیس این شرکت مدل ارائه خدمت به بانک‌ها را تغییر داد، ورود این شرکت به بورس نیز مدل فعالیت‌های این شرکت را دستخوش تغییر کرد؛ توسن دیگر شرکتی صرف نرم‌افزار بانکی نیست بلکه می‌کوشد با ورود به بازارهای جدید مشتریان جدیدی به دست آورد و در کنار آن ارزش سهام خود را در بازار بورس افزایش دهد؛ موضوعی که طبق گفته مدیرعاملش آرش بابایی، چندان با پیش‌بینی‌های آنها جور درنمی‌آید چراکه بازار مسیر خود را می‌رود هرچند در بلندمدت بی‌تاثیر نخواهد بود. با آرش بابایی مدیرعامل توسن درباره آنچه در سالی که سپری شد بر توسن گذشت و برنامه‌های آینده‌اش صحبت کرده‌ایم.
شما در گفت‌وگوی قبلی اعلام کردید در توسن یک تغییر نگرش اتفاق افتاده است، می‌توان از گفته شما چنین برآورد کرد که توسن دیگر قصد رقابت در بازارهای سنتی خودش را ندارد؟
توسن بیش از ۲۵ سال است در حوزه فناوری اطلاعات بانکی فعالیت میکند و هسته اصلی شرکت، توسعه سیستم‌های نرم‌افزاری برای بانک‌هاست، پس همیشه فعالیت خود را روی هسته اصلی فعالیت شرکت حفظ خواهیم کرد. اما اگر بخواهیم از نگاه توسعه کسب‌وکاری به آن نگاه کنیم و با توجه به اینکه توسن یک شرکت بورسی است، ما همیشه باید برای توسعه و تداوم درآمدهای خود برنامه داشته باشیم و به این منظور حرکت در کسب‌وکارهای دیگری را نیز مد نظر قرار داده‌ایم.
گفتید فعالیت اصلی توسن را حفظ می‌کنید اما برای رقابت و سودآوری بیشتر در بورس وارد بازارهای جدیدی خواهید شد، این سیاست به دلیل حضور در بورس است؟
صرفاً بحث بورس نیست اما زمانی که موضوع بورس پیش می‌آید و بحث سهامداران خرد مطرح می‌شود این نگاه استحکام بیشتری پیدا میکند. به عنوان یک شرکت خصوصی فناور که سهامی عام هستیم و در حوزه فناوری اطلاعات فعالیت می‌کنیم، می‌توانیم خود را محدود به شبکه بانکی نبینیم و برنامه‌های توسعه‌ای را در بخش‌های دیگری نیز دنبال کنیم. اکنون فعالیت‌هایی در حوزه دولت الکترونیکی انجام می‌دهیم و در حال آغاز فعالیت‌هایی در کسب‌وکارهایی از جنس «B2C» هستیم.
با توجه به اینکه طبق گفته خودتان در حوزه دولت الکترونیکی و چند کسب‌وکار دیگر وارد شده‌اید، کدام حوزه‌ها برایتان جذاب‌تر است و به توسعه توسن کمک میکند؟
در بخش دولت الکترونیکی پروژه‌هایی از جنس سفارشی‌سازی انجام می‌دهیم که عمدتاً کارفرما دولت است مثل پروژه GSB سازمان فناوری اطلاعات، یا پروژه‌های وزارت کار و وزارت اقتصاد که در واقع سامانه سفارشی برای این سازمان‌ها و وزارتخانه‌‌ها تولید می‌کنیم.
در حوزه «B2C»، اخیراً سرمایه‌گذاری مشترکی در قالب نئوبانک یا پلتفرم بانکداری دیجیتالی برای کسب‌وکارها در بانک اقتصاد نوین شروع کرده‌ایم.
پیشتر نیز پروژه «یک» را شروع کردیم که اپلیکیشنی در حوزه مولتی‌بانک است و البته هنوز به نقطه تجاری‌سازی نرسیده است. در این بخش مشکلاتی از جنس رگولاتوری داریم. در واقع بحث بانکداری باز که در تمام دنیا پذیرفته شده است هنوز قوانین مدونی در ایران ندارد.
این مثال‌ها و فعالیت‌ها مغایرت خاصی با کار اصلی‌ای که انجام می‌دهید ندارد و در واقع طراحی سیستم برای بانک‌هاست. به نظر می‌آید وارد بخشی از اقتصاد متداول شده‌اید و قصد دارید در حوزه انرژی سرمایه‌گذاری کنید و قدم بردارید. چه اتفاقی می‌افتد که یک شرکت آی‌تی‌محور تصمیم می‌گیرد وارد اقتصاد متداول شود؟ فکر می‌کنید این بخش سودآور است؟
توضیحات من دقیقاً نوع نگرش را توضیح می‌داد، تا چند وقت پیش اعتقاد بر این بود که شرکت ما «B2B» است.
نگرش جدیدی که در پیش گرفته‌ایم نگاه توسعه‌ای است تا بتوانیم در حوزه کسب‌وکارهای B2C هم فعالیت کنیم. قسمتی از B2C به هسته اصلی کسب‌وکاری که داریم برمی‌گردد و به بانک‌ها وصل می‌شود؛ مثل همکاری برای ایجاد نئوبانک یا همکاری در پروژه یک.
کسب‌وکار دیگری که از این جنس قصد داریم توسعه دهیم به حوزه انرژی برمی‌گردد؛ روشی که مد نظر قرار داده‌ایم راهکارهای پلتفرمی برای حل مسائلی است که در اقتصاد فعلی کشور جاری است؛ به عنوان مثال ناترازی انرژی بحث روز کشور است و ما به عنوان یک شرکت فناورمحور نگاه می‌کنیم که راهکارهای پلتفرمی کدام بخش از نیازها را می‌تواند جبران کند تا در مسیر حل آن، بتوانیم کسب‌وکار خود را نیز توسعه بدهیم.
یعنی قرار است چه‌کار کنید؟ با توجه به اینکه شرکت شما آی‌تی‌محور است و نیروگاه و پتروشیمی ندارد، چه کاری می‌توانید برای ناترازی انرژی انجام دهید؟
در جایگاه یک شرکت فناوری اطلاعات که قصد دارد در قالب یک اپراتور انرژی هم فعالیت کند، دنبال راهکارهای پلتفرمی هستیم که بتوانیم عدم‌النفع صنایع را که در اوج مصرف در زمستان مثلاً با قطعی گاز رخ می‌دهد، از محل صرفه‌جویی مشترکان خرد کاهش دهیم.
یک سال روی عرضه نئوبانک کار کردید. چه اتفاقی در این روند افتاد؟ بانک اقتصاد نوین آن را گرفت و شما به این صورت فوربیکس را رونمایی کردید؟
تولید این اپلیکیشن از دو سال پیش شروع شده بود و از سال گذشته تمرکز کردیم که نوع کسب‌وکار آن را تعریف کنیم و شاخه‌های کاری بسیاری پیشرو داشتیم. می‌توانستیم در تعریف مدل کسب‌وکار، به این محصول به چشم محصولی که به تمام بانک‌ها وصل می‌شود نگاه کنیم. اما در نهایت در بررسی‌هایی که داشتیم به این نتیجه رسیدیم که با یک بانک این مسیر را شروع کنیم و بانک اقتصاد نوین را که برند خوشنامی در حوزه کسب‌وکارهاست انتخاب کردیم.
چه اتفاق جدیدی روی آن افتاده که روی بلو و ویپا‌د نیست؟
تمام نئوبانک‌های داخلی تاکنون در حوزه‌های بانکداری خرد فعالیت دارند و کسانی که از این نئوبانک‌ها خدمت می‌گیرند، کاربرهایی هستند که شاید از درگاه اپلیکیشن همراه‌بانک عادی بانک‌ها هم می‌توانند این سرویس را دریافت کنند. اما کاربران فوربیکس، کسب‌وکارهای کوچک و متوسط هستند و اولویت اصلی آنها برای مراجعه به این پلتفرم، گرفتن خدمات بانکی نیست؛ بلکه سایر خدمات مالی مثل حسابداری، انبارداری، مالیات و درگاه پرداخت و مواردی مشابه اولویت آنهاست. البته که خدمات بانکی نیز روی آن تعریف شده و به عنوان نمونه می‌توانند دفترکل حسابداری کسب‌وکار خود را هم با حساب بانکی‌شان در این اپلیکیشن کنار هم تطبیق دهند. یا موارد مشابه دیگر.
می‌توانید این پلتفرم را به بانک‌های دیگر نیز عرضه کنید یا فعلاً برای بانک اقتصاد نوین است؟
ما با این بانک قرارداد انحصاری داریم و فعلاً برنامه‌ای برای اتصال به سایر بانک‌ها نداریم. امیدواریم تک‌بانکی شدن این پلتفرم هم به ما در رشد این پلتفرم و هم به بانک اقتصاد نوین در رشد منابع و منافع مشتریان بانک کمک کند.
از پروژه «یک» به عنوان یک پروژه بانکداری باز نام بردید، این پروژه چیست و چه اتفاقی برای آن می‌افتد؟
اپلیکیشن یک که فعلاً به صورت پایلوت در حال استفاده از آن هستیم، اپلیکیشن مولتی‌بانک است. فرض کنید کاربری هستید که به دلیل محدودیت‌هایی پول‌های خود را در چند بانک نگهداری می‌کنید. برای اینکه به این پول دسترسی داشته باشید، باید با چند اپلیکیشن کار کنید. ما این دسته از کاربران را هدف گرفتیم تا آنها را روی یک پلتفرم جمع کنیم و در کنار خدماتی که می‌گیرند خدمات دیگری نیز به آنها بدهیم؛ به عنوان مثال کاربران می‌خواهند دخل و خرج‌شان را در بانک‌های مختلف مدیریت کنند و از طریق یک اپلیکیشن واحد جواب بگیرند و مدیریت مالی شخصی داشته باشند.
کسب‌وکار دیگری که از این جنس قصد داریم توسعه دهیم به حوزه انرژی برمی‌گردد؛ روشی که مد نظر قرار داده‌ایم راهکارهای پلتفرمی برای حل مسائل فعلی اقتصاد کشور است
به دلیل محدودیت‌هایی که وجود دارد هنوز نتوانسته‌ایم سرویس‌های مد نظر خود را کامل ایجاد کنیم. در نبود برخی مقررات رگولاتوری در حوزه بانکداری باز، از بعضی بانک‌ها توانسته‌ایم سرویس بگیریم و از بعضی دیگر هنوز نتوانسته‌ایم و البته همچنان در مسیر توسعه و ایجاد جذابیت‌هایی برای کاربران نهایی روی این پلتفرم هستیم تا از این طریق بانک‌هایی که هنوز عضو نشده‌اند نیز انگیزه بیشتری برای عضویت پیدا کنند.
این پلتفرم متعلق به بانک خاصی نیست و خودتان عرضه‌اش می‌کنید؟ چه سودی برای شما دارد؟
زمانی که بتوانیم سرویس‌ها را تجمیع کنیم، می‌توانیم روی آن کسب‌وکار هم تعریف کنیم. یک دومینویی است که قطعه اول آن باید گذاشته شود تا به‌تدریج سرویس‌های دیگر نیز روی آن تعریف شوند.
فعلاً در خدمت عموم است؟
فعلاً عام‌المنفعه است و نگاه دیگر این است که با توجه به اینکه شرکت مستقلی از بانک‌ها هستیم، سرویس‌هایی ارائه دهیم که شاید برای کاربر نهایی مزیتی باشد تا از بانک‌هایی که روی این اپلیکیشن فعال‌اند، خدمات متمایزتری بگیرد.
تقریباً به ۱۱ بانک به طور خاص سرویس می‌دهید و روی هر کدام از این بانک‌ها کُر متفاوتی پیاده کرده‌اید، روی برخی از بانک‌ها نگین است، روی برخی دیگر فرانگین و روی برخی نیز بنکو؛ این مدل سرویس‌دهی به‌صرفه است؟
چیزی به اسم نگین در هیچ کدام از بانک‌ها نداریم و فرانگین به‌نوعی نسخه به‌روزشده نگین است. عملاً هیچ کاربر شعبه‌ای با محصول نگین قدیم ما کار نمی‌کند و محصول فرانگین، ارتقایافته محصول نگین است و در سال ۸۹ یا ۹۰ این پروژه نیز همزمان با تولید محصول بنکو شروع شد.
ما یک شرکت بورسی هستیم و در صورت‌های مالی‌مان عملکرد شرکت کاملاً مشخص است و با نگاهی به آن، تقریباً به تمام شایعات پاسخ داده می‌شود
فرانگین بهینه‌سازی‌شده نگین بود و ما آن را به مشتریان خود ارائه دادیم. محصول بنکو نیز تقریباً از سال ۸۹ وارد بانک شهر شد و هدف شرکت این بود که به‌تدریج بنکو را با یک معماری و تکنولوژی جدیدتر، جایگزین فرانگین کند. اما آن زمان هنوز این نیاز در بازار حس نمی‌شد چون مقیاس بانک‌ها کوچک‌تر بود و تکنولوژی این‌قدر توسعه پیدا نکرده بود. ما از سال ۹۳ تمام بانک‌های جدید خود را با بنکو استارت زدیم.
واقعیت این است که شاید ما تنها شرکتی باشیم که توانسته‌ایم با موفقیت محصول ارتقایافته و نسل جدیدتر با معماری تازه در بازار ارائه کنیم. دیتای مدل نسل اول محصول ما متعلق به ۲۶ سال پیش است. اما بنکو حدود ۱۰ تا ۱۲ سال پیش شروع شده و در این مدت نیز بخش‌های مختلفی از آن ارتقا یافته و محصولی است که از جنس معماری در قیاس با سایر Coreها در بازار بسیار متفاوت است و بسیاری از محدودیت‌هایی را که در حال حاضر در فرانگین داریم، در بنکو نداریم.
از بنکو بیشتر از فرانگین راضی هستید؟
محصول بعدی شرکت حتماً بنکو است چون در توسعه فرانگین، تکنولوژی دست ما را می‌بندد؛ مثلاً در بانک قرض‌الحسنه مهر به دلیل رشد تراکنشی، فرانگین دیگر جوابگو نیست و با توجه به نیاز توسعه‌ای این بانک، حتماً باید هسته اصلی آن روی بنکو برود.
چند آپدیت در طول سال ارائه می‌دهید؟
در طول سال سه آپدیت اصلی و همچنین پچ‌هایی بین این سه ریلیز اصلی هم برای فرانگین و هم بنکو ارائه می‌شود. با اینکه سه آپدیت اصلی در سال زیاد است، اما با الزامات رگولاتوری و همچنین نیازهای کسب‌وکاری بانک‌ها، این کار ضروری به نظر می‌رسد.
نمی‌توان با مدیرعامل توسن صحبت کرد و از بحران امنیتی که امسال پشت سر گذاشتید حرف نزد؟
بحران ممکن است برای هر شرکتی در حوزه فناوری اتفاق بیفتد. واقعیت این است که اگر از بحران‌ها زنده بیرون آمدید، قوی‌تر می‌شوید.
یعنی بحران تاثیری بر بازار نگذاشته است؟
ما یک شرکت بورسی هستیم و در صورت‌های مالی‌مان عملکرد شرکت کاملاً مشخص است و با نگاهی به آن، تقریباً به تمام شایعات پاسخ داده می‌شود. ما در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال ۱۴۰۲، ۵۵ درصد رشد درآمد را تجربه کردیم و سود عملیاتی‌مان بیشتر از ۵۰ درصد رشد کرده است. واقعیت این است که عملکرد شرکت و قیمت سهام در بازار دو مقوله متفاوت است. این میزان رشد فروش با دیگر شرکت‌های هم‌گروه در بازار سرمایه قابل قیاس است.
بعضی وقت‌ها بورس در مقابل عوامل سیاسی و اقتصاد کلان کشور واکنش‌های مختلفی نشان می‌دهد و بسیاری از شرکت‌ها برخلاف عملکرد مناسب و خوب، مسیر نزولی در قیمت سهام در سال جاری داشتند. من همیشه این دو موضوع را از یکدیگر تفکیک می‌کنم. عملکرد شرکت و مدیران آن شاید ارتباط مستقیمی با قیمت سهام در بازار سرمایه نداشته باشد.
در بحرانی که پشت سر گذاشتیم اسم توسن به میان آمد ولی ۲۲ بانک درگیر شدند، این در حالی است که توسن ۱۱ بانک را در دست دارد. چه اتفاقی افتاد و چگونه مدیریت کردید؟
اگر از همین زاویه که شما گفتید به آن نگاه کنیم، در کل این تعداد بانک تحت سرویس‌دهی ما نیستند. وقتی خبری منتشر می‌شود شایعات و حواشی بازار را نمی‌توان به طور کامل کنترل کرد. اما بنا بر آنچه من می‌بینیم، طی این مدت گذشته سعی کرده‌ایم این موضوع را مدیریت کنیم و در نهایت اطلاعات کاربران نشت نکرده است. این خط قرمز ما بوده است.
در شرکت پروژه‌هایی را برای مستحکم کردن لایه‌های امنیتی شروع و تجهیزات خود را نیز در این حوزه به‌روز کرده‌ایم. محدودیت‌هایی شاید خوب یا بد وضع و دورکاری کارکنان را کمتر کرده‌ایم و همچنان بحث محکم کردن لایه‌های امنیتی خود را نیز پیگیری می‌کنیم.
در راه مصاحبه، کامنت کاربران در مورد بورس را می‌خواندم و دیدم رشد یا کاهش قیمت را خیلی به این موضوع ربط داده‌اند؟
جزئیات مالی توسن در صورت‌های مالی‌ای که منتشر شده مشخص است. هر سه ماه یک‌بار به صورت حسابرسی‌نشده و هر شش ماه یک‌بار به صورت حسابرسی‌شده نیز در کدال این اطلاعات را منتشر می‌کنیم و می‌توان به آن مراجعه کرد. اگر شایعات درست بود شاید نمی‌شد این میزان سود را در صورت‌های مالی دید. شاخص‌های مالی توسن در یک سال رشد مثبت معناداری داشته است. همچنین شرکت‌های فناور را شاید باید با دید بلندمدت در سهامداری نگاه کرد.
آیا توسن شرکت امن‌تری شده است؟
حتماً همین‌طور است. البته امنیت مقوله‌ای نسبی است، به‌ویژه که در وضعیتی در کشور مشغول فعالیت هستیم که عادی نیست و در بحبوحه جنگ نرم به سر می‌بریم و بیشتر در معرض این حملات قرار می‌گیریم. شرکت‌های هم‌گروه هم حتماً هر روز به این مساله بیشتر فکر می‌کنند. به‌هرحال موضوع کیفی است و باید راجع به این موضوع همه بیشتر کار کنند.
رویکرد شما در سال آینده چیست؟
از سمت چند بانک از فرانگینی خودمان درخواست مهاجرت از فرانگین به بنکو را دریافت کرده‌ایم. از نظر ما چون هر دو طرف خود ما هستیم و تنها هسته اصلی در حال تغییر است و سرویس‌های جانبی و شرکت‌های ثالث هیچ تغییری ندارند، این به خود ما و به مشتریان‌مان کمک میکند تا ظرفیت بالاتری ایجاد و در مسیر توسعه بهتر حرکت کنیم، چراکه در نهایت روی یک محصول متمرکز خواهیم شد.